Historie

Historie van landgoed Heuven

Aan de Heuvenseweg te Rheden ligt landgoed Heuven, een van de vele mooie landgoederen op de Veluwezoom. Ruim 100 hectare van het landgoed is in bezit van Natuurmonumenten en enkele tientallen in het bezit van de stichting Wurfbainhof. Het landgoed heef een lange historie en in de middeleeuwse tijd komen verschillende benamingen van het landgoed voor, zoals:  “goet ter Hoeve” en “goet thoe Hoeve”.

In 1379 wordt het landgoed voor het eerst vermeld. Toen ontving Willem Helle het landgoed als leen. Willem Helle is de eerste leenman (vazal) van het “goet ter Hoeve”. In 1379 ontving hij het landgoed in leen van graaf van Gelre Willem I. Graaf van Gelre Willem 1 (tevens Willem III hertog van Gulik en Berg) leefde van 1363 tot 1402 en kwam uit het Huis van Gulik. De dochter van Willem Helle (weduwe van Herde) erfde in 1402 het leengoed.

Familie van Heerdt

De familie van Heerdt of Van Heerde waren waarschijnlijk de eerste bewoners van landhoed Heuven. Het geslacht van deze familie behoort tot de oudste geslachten van Nederland. Reeds in de 13^e eeuw wordt deze familie in de analen genoemd. Namen die van dit geslacht voorkomen zijn: Heerde, Herde of Heerd(t). Deze familie heeft vanaf 1402 tot 1617 een toonaangevende rol gespeeld in het bezit van het landgoed.
Nadien hebben diverse andere families het in leen, pacht of eigendom gehad.

Familie Wurfbain

Halverwege de negentiende eeuw komt de familie Wurfbain in beeld. Het geslacht Wurfbain is vrij oud en afkomstig uit Nürnberg in Duitsland. De familie Wurfbain is in het bezit van een familiewapen dat de heer Johann (Hans) Wurfbain heeft verkregen in 1587. In 1856 wordt landgoed Heuven gekocht door de heer Jacobus Willem Wurfbain. De boerderij aan de Heuvenseweg had hij net iets eerder in dat jaar ook al verworven.

In die tijd bestond het landgoed uit de volgende onderdelen:

- Bosgronden
- Tuin-, akker- en tabaksgronden
- Boerderij
- Schuren
- Schaapskooi
- Bouwmanswoning
- Hooiberg

Na de aankoop van het landgoed liet Jacobus Willem Wurfbain er een nieuw landhuis op bouwen dat in 1860 gereed was. Het oude landhuis was voor die tijd al afgebroken. Na de dood van Jacobus Willem Wurfbain in 1888 ging zijn zoon Joan Gerard Wurfbain, samen met zijn vrouw J.A. van den Broeke wonen op het landgoed Heuven.
Joan Gerard Wurfbain heeft het landgoed verder uitgebreid en in goede staat onderhouden. Hij was een vervent jager en had een uitgebreide vogelcollectie. Naast zijn werkzaamheden als advocaat, procureur, bankdirecteur en het onderhoud van het landgoed was Joan Gerard Wurfbain ook voorzitter en opperboerrichter van de Rheder- en Worth-Rheder Marken. Dit heeft hij voor een periode van 28 jaar gedaan. In 1937 is Joan Gerard Wurfbain overleden en is begraven op de begraafplaats te Rozendaal.

Stichting “Wurfbainshof”

De Wurfbain stichting is al in 1913 opgericht. Met als doel om jeugdverenigingen te ondersteunen en een open ruimte beschikbaar te stellen voor het houden van de feesten op Koninginnedag en als sportterrein. Dhr Wurfbain was destijds ook eigenaar van landgoed ‘Scherpenhof’ en heeft toen een stuk grond van zijn landgoed ‘Scherpenhof’ overgedragen aan de stichting.

Een aantal onderdelen van het landgoed, zoals het koetshuis, het Noorse Huisje (met omliggend land) zijn bezit van de stichting. Ook de camping, enkele vakantiehuisjes, percelen cultuurgrond, opstallen en de vroegere kern van het landgoed zijn eigendom van de stichting Wurfbainshof.

Bronnen: Oudheidkundige kring Rheden-Rhozendaal, Gelders Archief en het boek 'Het Landgoed Heuven' van Hans Rijnbende.