Historie

Historie van kasteel Biljoen

Kasteel Biljoen kent een lange historie, die begint met de Broekerhof. Zo wordt de Broekerhof (curtis Bruoche) al in 1076 in een schenkingsakte genoemd. Hendrik IV schonk de Broekerhof toen aan het kapittel van St. Pieter te Utrecht. De Broekerhof was toen waarschijnlijk een grote hof en stond in de buurt van het huidige kasteel Biljoen. Broekerhof staat voor ‘huis in een natte omgeving’. De reden voor de ligging in de uiterwaarden is dat het door de natte omgeving het beter verdedigbaar is. Daarnaast zorgt de nabij liggende Beekhuizerbeek voor stromend water. Omstreeks 1530 werd de Broekerhof verkocht aan Hendrik de Graaf en deze verkocht het vrijwel direct weer door aan Karel van Gelre (Hertog van Gelre). Deze liet de Broekerhof afbreken en begon, waarschijnlijk in 1531, met de bouw van kasteel Biljoen. Hiervoor gebruikte hij materialen van het oude Broekerhof en het inmiddels verdwenen kasteel Overhagen.

Kasteel Biljoen 1744

De totale bouw duurde tot 1538, maar reeds in 1535 moest Karel van Gelre, vanwege geldgebrek, het kasteel verkopen. Zijn hofmeester Roelof van Lennep werd toen de nieuwe eigenaar. In 1536 schonk Karel van Gelre de konijnenwaranden op en rondom de Keienderg aan Roelof van Lennep. Kasteel Biljoen bleef bijna 130 jaar in het bezit van de familie Van Lennep.

Links het kasteel in het jaar 1744
(Foto: Gelders Archief)

In 1661 werd kasteel Biljoen verkocht aan Alexander van Spaen, waarna het tot het jaar 1848 in het bezit van zijn familie bleef. Binnen de familie Van Spaen was het vooral Johan Frederik Willem van Spaen (1746 – 1827) die het gehele kasteeldomein, inclusief landgoed Beekhuizen, zijn internationale allure wist te geven.

Rechts het kasteel in de tijd van J.F.W. van Spaen (Foto: Gelders Archief)

Kasteel Biljoen 1770-1795

In 1867 komt een groot deel van Biljoen in het bezit van de Duitse industrieel J.H. Willem Lüps en in 1872 koopt hij ook het kasteel. In 2006 overlijdt de laatste erfgenaam binnen de familielijn, waarna in 2008 het 162 hectare grote culturele erfgoed wordt aangekocht door Het Geldersch Landschap en Kasteelen.

De naam Biljoen komt in vele vormen voor, zoals: bullioen, bijlijon, baljoen, billioen, bylioen, billon, billoen, bouillon, bouillioen, bilioen en buillon. Waar de naam vandaan komt is niet zeker.

Kaart uit 1635 van Niclaes en Isack van Geelkerck

Hieronder een kaart uit 1635 van Niclaes en Isack van Geelkerck, bron: Gelders Archief. Zij hebben deze kaart vervaardigd in opdracht van het St. Catharinae gasthuis te Arnhem. Rechts op de kaart, bij de rode pijl, wordt kasteel Biljoen weergegeven.

Kaart Niclaes en Isack van Geelkerck 1635