Sint Catharinae Gasthuis

Het Sint Catharinae Gasthuis

Gedurende de middeleeuwen waren de sociale voorzieningen nog niet zoals tegenwoordig. Zieken en armlastigen waren toen voor de zorg grotendeels afhankelijk van familie en kerkelijke instanties zoals kloosters. Vaak gebeurde dit in de vorm van gasthuizen waar de nonnen en/of broeders de zieken en ouderen konden verzorgen. Deze gasthuizen hadden vaak ook een kapel voor de geloofsdiensten. In de late middeleeuwen lag de zorg voor Arnhem en directe omgeving in handen van drie gasthuizen. Dit waren: het Sint-Catharinae Gasthuis (voor 1246), het Sint-Anthonie Gasthuis (1395) en het Sint-Peters Gasthuis (1401). Kerkelijke instellingen kregen regelmatig schenkingen bij het overlijden van gelovigen en kregen hierdoor vaak veel rijkdom en bezittingen. Zo had het Sint Catharinae Gasthuis uit Arnhem veel bezittingen in en rondom Arnhem, waaronder de hoeves en landerijen Groot- en Klein Beekhuizen in Velp.

Gelders Archief: 558-0001 door Niclaes en Isack Geelkerck in 1635 vervaardigd embleem uit het kaartboek van aan het St. Catharinae gasthuis toebehorende landerijen

Gelders Archief: 558-0001 door Niclaes en Isack Geelkerck in 1635 vervaardigd embleem uit het kaartboek van aan het St. Catharinae gasthuis toebehorende landerijen

Het nonnenklooster van het Sint Catharinae Gasthuis was gelegen aan de Beekstraat in Arnhem, vlakbij de Walburgiskerk. Wanneer het gasthuis is opgericht, is niet exact bekend, maar dat is in ieder geval in 1246 of eerder geweest. In 1246 verleende Otto III van Holland (bisschop van Utrecht) namelijk toestemming aan het gasthuis voor de bouw van een kapel, de aanleg van een kerkhof en het aanstellen van een kapelaan. Waarschijnlijk is het gasthuis vanaf de oprichting tot 1636 in de Bakkerstraat gevestigd geweest. In 1636 verhuisde het grootste deel van het gasthuis naar de Beekstraat en rond 1860 werd het grootste deel van het kloostercomplex gesloopt. De Catharina zorginstelling bestaat nog steeds en is daarmee de oudste zorginstelling van Arnhem die nog steeds actief is.

Het Sint Catharinae Gasthuis in de Beekstraat

 

Kaartboek van aan het St. Catharinae Gasthuis toebehorende landerijen

In 1635 hebben Niclaes en Isack Geelkerck een kaartboek gemaakt van de aan het St. Catharinae gasthuis toebehorende landerijen. Veel van deze kaarten gaan over het gebied waarin landgoed Beekhuizen is gelegen. Hieronder worden de kaarten 4 t/m 8 weergegeven.

Door op de foto's te klikken, kun je deze vergroten.