Zaaien en kweken van inheemse planten

In plaats van pesticide vrije inheemse platen te kopen bij tuinbedrijven kun je ze natuurlijk ook zelf zaaien. Dat is eenvoudig en ook nog leuk om te doen. Je kunt het hele groeiproces namelijk goed volgen en het geeft daarbij veel voldoening.

Door op onderstaande banners te klikken krijg je de handleiding te zien voor het zaaiplan dat jij voor ogen hebt.

Zaaien van eenjarige inheemse planten in de volle grond
Zaaien van meerderjarige inheemse planten in de volle grond
het zaaien en binnenshuis opkweken van meerjarige inheemse planten

Het zaaien van een mix van eenjarige inheemse planten direct in de buitengrond

De grond gereed maken voor het inzaaien
Met de hand zaad uitzaaien van eenjarige inheemse planten
Verwijder het onkruid tussen de opkomende plantjes
Stap 1: Kies de juiste soorten

Een mix van inheemse eenjarige planten zijn geweldig voor biodiversiteit omdat ze bestaan uit verschillende soorten planten en daarmee ook verschillende soorten bestuivende insecten aantrekken. Kies de planten soorten die goed gedijen in jouw regio en bodemsoort. Dit kun je navragen bij de leverancier en het staat vaak ook op hun website.

Stap 2: Kies de juiste locatie

Zoek een zonnige plek, want de meeste eenjarige inheemse bloemen houden van veel zonlicht. Controleer ook of de grond geschikt is: goed doorlatende, voedselrijke grond is meestal ideaal voor deze planten.

Stap 3: Voorbereiding
  1. Wieden: Verwijder onkruid en andere planten die de groei van je eenjarige bloemen zouden kunnen belemmeren.
  2. Omkeren en losmaken: Spit de bovenste laag grond om en maak deze los. Hierdoor kunnen de zaden gemakkelijk wortel schieten.
  3. Aanraken: Hark de grond glad om een vlak zaaibed te creëren. Dit helpt om de zaden gelijkmatig te verspreiden.
Stap 4: Zaaien
  1. Periode: Zaai de meeste eenjarige planten in het vroege voorjaar (maart-april) of in de late herfst (september-oktober), afhankelijk van de soort en het klimaat.
  2. Zaaidiepte: Strooi de zaden oppervlakkig, omdat veel inheemse soorten licht nodig hebben om te ontkiemen. Bedek de zaden lichtjes met aarde of laat ze gewoon op de grond liggen, afhankelijk van de zaadgrootte en zaai-instructies op de verpakking.
  3. Afstand: Probeer zaden gelijkmatig te verdelen, zodat ze niet te dicht op elkaar groeien. Dit voorkomt competitie en bevordert een gezonde groei.
  4. Gecontroleerd strooien: je kunt de zaadjes mengen met wat zand zodat je ze vervolgens gecontroleerd en gelijkmatig kunt strooien.
Stap 5: Water geven

Na het zaaien, geef je de grond zachtjes water. Houd de grond vochtig, maar niet nat, tot de zaden ontkiemen. Dit is vooral belangrijk tijdens droge periodes.

Stap 6: Onderhoud en verzorging
  1. Onkruidbestrijding: Blijf onkruid wieden rondom de jonge plantjes, zodat deze niet in de schaduw van grotere, concurrerende planten komen.
  2. Water: Als er geen regen is, geef je de planten water, vooral in de vroege groeifase. Eenmaal gevestigd, zijn de meeste inheemse eenjarige planten vrij droogtebestendig.
Stap 7: Laat de bloemen zaad zetten

De kans is groot dat eenjarige planten volgend jaar weer in je tuin zijn te bewonderen. Dit zijn niet dezelfde planten, maar nakomelingen van het jaar er voor. Het is dan wel belangrijk om de planten ieder jaar na de bloei te laten staan. Tijdens het afsterfproces zetten de planten de zaadjes af. Deze zaadjes groeien het jaar erop weer uit tot nieuwe planten. De zaadjes bieden bovendien voedsel voor vogels en andere dieren.

Met deze stappen kun je genieten van een prachtig  bloemenperk die niet alleen mooi is, maar ook bijdraagt aan de lokale biodiversiteit!

 

Het zaaien van meerjarige inheemse planten direct in de buitengrond

De grond gereed maken voor het inzaaien
Met de hand uitzaaien in de volle grond van meerjarige inheemse planten
Verwijder het onkruid tussen de opkomende plantjes
Stap 1: Kies de juiste soorten

Meerjarige inheemse planten zijn geweldig voor een langdurige, duurzame tuin die bijdraagt aan de lokale biodiversiteit. Populaire meerjarige soorten zijn bijvoorbeeld wilde marjolein (Origanum vulgare), duizendblad (Achillea millefolium), en koninginnekruid (Eupatorium cannabinum). Kies soorten die passen bij jouw bodemtype en het zonlicht op de locatie.

Stap 2: Kies de juiste locatie

Veel meerjarige inheemse planten houden van een plek in de volle zon, hoewel er ook soorten zijn die goed gedijen in de halfschaduw of schaduw. Kies de locatie zorgvuldig, aangezien deze planten jaren op dezelfde plek zullen blijven groeien.

Stap 3: Voorbereiding
  1. Omkeren en losmaken: Spit de grond goed om en maak deze los. Dit helpt de jonge wortels om zich goed te vestigen.
  2. Verwijder onkruid: Verwijder al het onkruid, zodat de jonge planten niet om voedingsstoffen hoeven te concurreren.
  3. Verbeter de grond (indien nodig): Voeg compost of andere organische meststof toe als je grond arm is aan voedingsstoffen. Goed doorlatende, voedselrijke grond is meestal ideaal voor meerjarige inheemse planten.
Stap 4: Zaaien
  1. Periode: Meerjarige inheemse planten kun je het beste zaaien in de late herfst (september-oktober) of in het vroege voorjaar (maart-april), afhankelijk van de soort.
  2. Zaaidiepte: Zaai de zaden ondiep, omdat veel soorten licht nodig hebben om te ontkiemen. Volg de zaai-instructies per soort voor de juiste diepte.
  3. Afstand: Zorg ervoor dat je de zaden niet te dicht bij elkaar zaait, omdat de planten meer ruimte nodig hebben om te groeien. Hou gemiddeld 20-30 cm afstand tussen de zaden aan, afhankelijk van de uiteindelijke grootte van de plant.
Stap 5: Bedek de zaden en geef water

Bedek de zaden licht met aarde en geef zachtjes water om de grond vochtig te houden. Zorg ervoor dat de grond niet te nat wordt, omdat dit wortelrot kan veroorzaken.

Stap 6: Onderhoud tijdens de eerste groeiperiode
  1. Water: In de eerste weken na het zaaien is het belangrijk om de grond licht vochtig te houden. Geef tijdens droge periodes extra water totdat de planten goed geworteld zijn.
  2. Onkruidbestrijding: Houdt de omgeving vrij van onkruid, vooral in het eerste groeijaar. Onkruid kan de jonge planten snel overwoekeren.
Stap 7: Verzorging op lange termijn
  1. Bemesten: Na het eerste groeijaar hoef je vaak geen mest meer toe te voegen, omdat de meeste inheemse planten prima gedijen zonder bemesting. Een jaarlijkse laag compost in de lente kan echter helpen om de bodem gezond te houden.
  2. Snoeien: Voor veel meerjarige soorten is het voldoende om dode bloemen en stengels aan het einde van het seizoen af te knippen. Dit bevordert nieuwe groei in het voorjaar.
  3. Laat de planten zaad zetten: Door de planten hun zaden te laten verspreiden, stimuleer je natuurlijke verjonging. Dit zorgt ervoor dat de planten zich verspreiden, waardoor je na verloop van tijd een vollere tuin krijgt.

Met deze aanpak creëer je een gezonde, onderhoudsarme tuin die niet alleen visueel aantrekkelijk is, maar ook bijdraagt aan de lokale biodiversiteit en het ecosysteem. Veel succes!

 

Het zaaien en binnenshuis opkweken van meerjarige inheemse planten

 

Zaad aanbrengen in de zaaibak
Zaaibakje met transparante deksel
Turfpotjes voor verspenen

Dit kan handig zijn als je de jonge planten extra bescherming wilt bieden of het groeiseizoen wilt verlengen door eerder te beginnen!

Stap 1: Kies de juiste soorten en materialen

Selecteer meerjarige inheemse planten die geschikt zijn voor jouw regio. Voor binnenshuis zaaien heb je nodig:

  1. Biologische potgrond (liefst zaai- en stekgrond), die lichter en minder voedzaam is
  2. Zaaitray of kleine potjes met drainagegaten
  3. Doorzichtige deksels of een plastic zak (voor het creëren van een vochtig kiemklimaat)
  4. Een plantenspuit of gieter met een fijne sproeikop
Stap 2: Zaaitijd en voorbereiding
  1. Zaaitijd: Start met zaaien in het late winterseizoen (februari-maart) voor een voorsprong in de lente. Zo kunnen de jonge planten sterk worden voordat je ze buiten uitplant.
  2. Voorbehandeling van zaden: Sommige meerjarige inheemse planten hebben een koudeperiode nodig om te ontkiemen, wat 'stratificatie' wordt genoemd. Plaats deze zaden 2-4 weken in de koelkast, gewikkeld in een vochtige papieren doek in een plastic zak.
Stap 3: Zaaitrays voorbereiden
  1. Vul de zaaitray of potjes met een laagje zaaigrond en druk deze lichtjes aan, maar niet te stevig.
  2. Bevochtig de grond met een plantenspuit, zodat de grond gelijkmatig vochtig is.
Stap 4: Zaaien van de zaden
  1. Zaaidiepte: Strooi de zaden op de aarde of bedek ze licht met een dunne laag aarde, afhankelijk van de soort en zaai-instructies.
  2. Afstand: Zorg ervoor dat de zaden niet te dicht op elkaar liggen. Dit voorkomt dat ze later verstrengeld raken en maakt het makkelijker om ze te verplanten.
  3. Dek af: Plaats een doorzichtig deksel of een plastic zak over de zaaitray. Dit helpt om een vochtige omgeving te creëren, wat de ontkieming bevordert.
Stap 5: Verzorging tijdens het ontkiemen
  1. Licht: Plaats de trays op een zonnige vensterbank of gebruik groeilampen. Meerjarige planten hebben minimaal 12-16 uur licht per dag nodig om te voorkomen dat ze te lang en zwak worden.
  2. Temperatuur: Houd de trays op een constante temperatuur tussen 18-21°C. Dit helpt de meeste inheemse planten om snel en gelijkmatig te ontkiemen.
  3. Vochtigheid: Controleer dagelijks en sproei water indien nodig. De grond moet vochtig maar niet doorweekt zijn. Zodra de eerste zaailingen verschijnen, kun je de afdekking verwijderen om schimmelgroei te voorkomen.
Stap 6: Verspenen (overzetten naar grotere potjes)

Zodra de zaailingen twee sets echte bladeren hebben ontwikkeld, kun je ze verspenen:

  1. Vul kleine potjes met potgrond en maak met een potlood een gaatje in het midden.
  2. Til voorzichtig een zaailing uit de zaaitray met een vork of iets dergelijks en plant deze in het gaatje.
  3. Druk de grond lichtjes aan en geef water.
Stap 7: Opkweken van de zaailingen
  1. Licht en water: Laat de planten op een lichte plek staan en geef regelmatig water. Ze moeten stevig groeien zonder te snel omhoog te schieten.
  2. Voeding: Voeg na ongeveer een maand een verdunde vloeibare meststof toe, maar gebruik deze spaarzaam. Veel inheemse planten gedijen juist beter zonder teveel meststoffen.
Stap 8: Afharden voor buiten

Voordat je de jonge planten buiten in de volle grond zet, is het belangrijk om ze geleidelijk te laten wennen aan buitenomstandigheden:

  1. Begin ongeveer een week voordat je ze uitplant.
  2. Zet de planten eerst enkele uren buiten op een beschutte plek, en verhoog dagelijks de tijd en blootstelling aan zon en wind.
  3. Na een week zijn de planten klaar om in de tuin geplant te worden.
Stap 9: Uitplanten in de tuin

Kies een geschikte dag om de planten uit te planten, bij voorkeur bewolkt en niet te warm. Plant de zaailingen op de juiste afstand van elkaar en geef water. Blijf de jonge planten regelmatig verzorgen totdat ze goed zijn geworteld.

Met deze aanpak creëer je sterke meerjarige planten die voorbereid zijn op een duurzaam leven in jouw tuin. Veel succes met je opkweekavontuur!