Tjiftjaf

Tjiftjaf (Phylloscopus collybita)

Tjiftjaf (Phylloscopus collybita)

De tjiftjaf is een trekvogel die ook steeds meer in Nederland overwintert. De vogels die in september/oktober wel wegtrekken overwinteren grotendeels in Zuid-Europa en Noordwest-Afrika. Omstreeks begin maart komt de tjiftjaf weer in Nederland aan en is daarmee een van de eerste terugkerende trekvogel. De tjiftjaf wordt zo’n 12 cm groot en lijkt qua kleurstelling veel op de fitis. Bij de tjiftjaf zijn de poten echter donkerder dan bij de fitis. Daarnaast zijn de vleugels van de tjiftjaf korter en slaat hij langzaam met zijn staart als ze op zoek zijn naar voedsel. Een ander belangrijk verschil is natuurlijk de kenmerkende zang van de tjiftjaf die zijn eigen naam zingt.

Leefomgeving van de tjiftjaf

De tjiftjaf leeft in verschillende bostypen en parken en hebben een voorkeur voor de oudere gemende bossen. Voorwaarde is dat er voldoende bomen en struiken aanwezig zijn. Vooral een rijke ondergroei met struiken is belangrijk voor de tjiftjaf.

Wat eet de tjiftjaf?

De tjiftjaf eet voornamelijk insecten die ze zoeken in struiken en bomen. In het najaar eten ze ook vruchten en zaden.

Zang en roep van de tjiftjaf

Roep
De contactroep klinkt als een luid en iets stijgend Twiet.

Zang
De tjiftjaf zingt vanuit een boom en dan vaak vanaf de boomkroon. Hij zingt zijn eigen naam wat neerkomt op een hoger klinkend tjif en wat lager klinkend tjaf.

Aanwezigheid in Nederland

Rode lijst:

Broedpopulatie: 350.000-550.000 (2013-2015)

Geschat max. winter: 1000-2000 (2013-2015)

Geschat max. doortrek: 50.000-200.000 (2008-2012)

Bron: Sovon.nl

Vogeltrek

Broedgebieden: Nederland en bijna geheel Europa

Overwinteringsgebieden: Spanje, Portugal en Noord-Afrika

Voorjaarstrek: maart-midden mei

Najaarstrek: augustus-oktober

Verspreiding van de tjiftjaf, broedvogels

tjiftjaf-broedvogels

Deze kaart is gebaseerd op de Vogelatlas van Nederland (Sovon 2018). Weergegeven is de relatieve dichtheid per vierkante kilometer.

Bron: Sovon.nl

Verspreiding van de tjiftjaf, niet broedvogels winterperiode

tjiftjaf-niet broedvogels

Deze kaart is gebaseerd op de Vogelatlas van Nederland (Sovon 2018). Per atlasblok van 5x5 km is er een schatting van het aantal individuen gegeven.

Bron: Sovon.nl

Wanneer komt de tjiftjaf het meest bij ons voor?

tjiftjaf-aanwezigheid

Deze gegevens zijn gebaseerd op de Atlas van de Nederlandse Vogels (1987). Voor elke maand is een indicatie gegeven van de relatieve talrijkheid.

Bron: Sovon.nl

Weetjes over de tjiftjaf

  1. Classificatie: Boszangers (geslacht) – Phylloscopidae (familie) – zangvogels (orde) – vogels (klasse).
  2. De tjiftjaf maakt zijn nest in struiken net boven de grond. Meestal brengen ze per jaar 2 legsels groot.
  3. De tjiftjaf kent geen verschil tussen het zomerkleed en het winterkleed. Het uiterlijk van het mannetje en het vrouwtje is gelijk.

Tjiftjaf (Phylloscopus collybita)